Bu konuya ışık tutması amacıyla Yargıtay tarafından verilen kararlardan ikisi aşağıya alınmıştır;

a) Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından verilen 22.01.2018 tarih ve E.2016/34306 K.2018/762 no’lu karar aşağıdaki gibidir;

“Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Yargıtay Kararı

A) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili; davacının davalı şirketin ..... 'deki işyerinde depo görevlisi olarak 16/04/2012 tarihinde işe başladığını, iş akdinin .....0/10/2015 tarih ve 48818 yevmiye no’lu fesih bildirimi ile haksız ve geçersiz olarak feshedildiğini, fesih bildiriminin davacıya 22/10/2015 tarihinde posta yoluyla tebliğ edildiğini, fesih gerekçesi olarak, davacının sigara içilmesi yasak bölgede sigara içmesinin gösterildiğini, fesih tarihi itibariyle bu gerekçenin haklı bir nedeni olmadığı gibi geçerli dahi olmadığını, davacının bir anlık unutkanlık sonucu belirtilen bölgede kısa süreliğine sigara içme olayının Eylül ayının ilk haftasında vuku bulduğunu, işveren tarafından olayın öğrenilme tarihinin de aynı tarih olduğunu, feshin ise 20/10/2015 tarihinde, olaydan yaklaşık 45 gün sonra gerçekleştirildiğini, davalının, feshi İş Kanunu'nun 25/II-e-ı maddelerine dayandırdığını, fesih hakkını kullanma süresini düzenleyen İş Kanunu'nun 26. Maddesine göre davalı işverenin kendisine tanınan 6 iş günlük süre içinde fesih hakkını kullanmadığından feshin geçersiz olduğunu iddia ederek haksız feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine yasadan doğan hakların ödenmesine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

B) Davalı vekili, şirketin ...... isimli dava dışı şirkete imza altına aldıkları sözleşme gereğince lojistik hizmeti sunduğunu, davacının ise 16/04/2012 - 19/10/2015 tarihleri arasında söz konusu operasyon kapsamında en son depo elemanı olarak aylık brüt 1.497,55 TL ücret karşılığında çalıştığını, taraflar arasındaki iş ilişkisinin, işyerinde sigara içilmesi için özel olarak tahsis edilen bölümler mevcut olmasına rağmen davacının içilmesi yasak alanda mesai saatleri içinde işin güvenliğini tehlikeye düşürecek şekilde sigara içmiş olması nedeniyle 4857 sayılı İş Kanunu'nun 25/II maddesi uyarınca haklı nedenle feshedildiğini, davacının çalıştığı işyerinin tehlike sınıfı açısından tehlikeli sınıfta yer aldığını, davacının imza altına aldığı iş sözleşmesinin özel şartlar başlıklı 8 nci bölümünün (d) bendinde; "... Sigara içiminin yasak olduğu belirtilen tüm kapalı mahallerde sigara içtiği tespit edilen çalışanın iş sözleşmesinin işveren tarafından derhal ve tazminatsız feshedilir..." şeklinde yer alan düzenlemenin de müvekkili şirketin konuya dair hassasiyetini gösterdiğini, söz konusu sorumluluğa rağmen davacının 08/07/2015 tarihinde saat 10.15 sıralarında ara dinlenme saati olmamasına rağmen işyerinin 10 numaralı rampası önünde tahta paletlerin bulunduğu alanda sigara içtiğinin tespit edildiğini, konu ile ilgili olarak davacının amirleri tarafından tutanak düzenlenerek derhal işyerinin bağlı bulunduğu alt disiplin kuruluna iletildiğini, disiplin kurulu tarafından savunması talep edilen davacının savunmasında eylemini doğruladığını, davacının savunmasının genelinde ise eyleminin işyeri kurallarına aykırı olduğunun farkında olduğunun anlaşıldığını, davacının savunmasını temin eden alt disiplin kurulunun yapmış olduğu inceleme sonrasında gerçekleştirdiği 02/10/2015 tarihli toplantıda davacının merkez disiplin kuruluna sevk edilmesine karar verdiğini, merkez disiplin kurulunun ise 15/10/2015 tarihinde almış olduğu karar ile "işyerinde sigara içilebileceği belirtilen alanlar dışında sigara içilmesi ve bu alanlar dışında kibrit veya çakmak gibi yanıcı maddelerin ateşlenmesi " şeklindeki disiplin cetvelinin 1/16 maddesine aykırı eylemi nedeniyle davacının iş sözleşmesinin feshedilmesine karar verdiğini, merkez disiplin kurulunun kararı müvekkili şirket işyerinde feshe yetkili makam olan genel müdür onayına sunduğunu ve davacının iş sözleşmesinin 19/10/2015 tarihinde 4857 sayılı İş Kanunu'nun e ve ı bentleri ile disiplin cezaları cetvelinin 1/16 maddesi uyarınca haklı nedenle feshedildiğini, savunarak davanın reddi ile yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.

C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece yapılan yargılama sonunda, 20/10/2015 tarihli fesih bildiriminde, davacının 08/07/2015 tarihinde sigara içilmesi yasak olan tahta paletlerin bulunduğu alanda sigara içtiği için sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiği, 4857 sayılı 26. maddesine göre haklı nedenle feshin eylemden sonra 6 işgünü içerisinde gerçekleştirilmesi gerekeceği, fesih için disiplin kurulunun karar alması gereken durumlarda sürenin fesihle yetkili birimi ulaşması ile başlayabileceği ileri sürülebilirse de somut olayda eylem 08/07/2015 tarihinde gerçekleşmiş olup, davacının savunması 19/08/2015 tarihinde alınmış konu disiplin kurulunda 02/10/2015 tarihinde merkez disiplin kurulunda ise 15/10/2015 tarihinde görüşülüp fesih ise 20/10/2015 tarihinde gerçekleştiğinden, eylem ile fesih arasındaki ve aradaki işlemler arasındaki süre dikkate alındığında feshin süresinde yapıldığından söz edilemeyeceği gibi, davalı tarafından ibraz edilen Disiplin Kurulu Yönetmeliğinin 3 ve 4. maddesinde belirtilen sürelere de uyulmadığı, bunun yanında yine davalı tarafından ibraz edilen disiplin cezaları cetvelinin 16. maddesine göre işyerinde yasak alanlarda sigara içilmesi eyleminin ancak 6. kez işlenmesi halinde işten çıkarma yaptırımının uygulanabileceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

D) Temyiz:

Karar süresinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

E) Gerekçe:

4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/II.c.1 maddesinde açıkça, feshin geçerli nedenlere dayandığının ispat yükü davalı işverene verilmiştir.

İşveren ispat yükünü yerine getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu kanıtlayacaktır. Buna göre fesih işlemini yazılı yapmış olması, belli durumlarda işçinin savunmasını istediğini belgelemesi, yazılı fesih işleminin içeriğinde dayandığı fesih sebeplerini somut ve açık olarak göstermiş olması gerekir. İşverenin biçimsel koşulları yerine getirdiği anlaşıldıktan sonra, içerik yönünden fesih nedenlerinin geçerli (veya haklı) olduğunun kanıtlanması aşamasına geçilecektir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması olasılığından kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.

İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, aynı yasanın 25. maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir. Özellikle işçinin davranışı işyerinde olumsuzluklara yol açmış ise feshin son çare olarak bakılması işverenden beklenmemelidir.

İspat yükü kendisinde olan işveren, geçerli ve haklı nedende davacının davranışının veya yetersizliğinin işyerinde olumsuzluklara yol açtığını ve iş ilişkisinin çekilmez hal aldığını da ispat etmelidir.

İş sözleşmesinin feshine ilişkin işlemin ..... veya yönetmelik hükümlerine aykırı yapılması veya Disiplin Kurulu kararı alınmaması, haklı nedeni etkilese de, geçerli nedeni etkilememektedir. Keza haklı neden bulunması halinde, fesih hakkının 4857 sayılı İş Kanunu’nun 26. Maddesindeki hak düşürücü süreler içinde kullanılması kuralı geçerli nedenle fesihlerde aranmaz. Kullanılmadığı zaman tahvil sonucu fesih haksız hale gelse de işçinin haklı neden niteliğindeki davranışı işyerinde olumsuzluklara devam ediyor ve açıklandığı gibi makul süre içinde fesih hakkı kullanıldığı takdirde feshin geçerli nedene dayandığı kabul edilecektir.

Somut uyuşmazlıkta davacının iş akdi davalı işyerinde depo alanında yasak olduğunu bilmesine rağmen sigara içmesi nedeniyle feshedilmiş olup davacı da savunmasında bu eylemi gerçekleştirdiğini doğrulamıştır. Davacıyla davalı arasında imzalanan 16.4.2012 tarihli iş akdinde de işçinin davalı işyerinde sigara içmesi halinde iş akdinin haklı nedenle feshedileceği öngörülmüştür. Davacının iş sözleşmesinin feshinde Disiplin Yönetmeliğindeki prosedüre uyulmaması veya davacının davranışından sonra 6 günlük süre içerisinde fesih gerçekleştirilmemesi haklı nedeni etkilese de davacının davranışı işyerinde olumsuzluklara yol açtığı ve sürece göre makul süre içinde fesih hakkı kullanıldığından, fesih geçerli nedene dayanmaktadır. Davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi hatalıdır.

4857 sayılı İş Yasası'nın 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

Hüküm:

Yukarda açıklanan gerekçe ile;

1. Mahkemenin kararının bozularak ortadan kaldırılmasına,

2. Davanın Reddine,

Kesin olarak 21.01.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.”

b) Yargıtay 9.Hukuk Dairesi tarafından verilen 18.02.2015 tarih ve E.2013/10378 ve K.2015/7303 no’lu karar ise aşağıdaki gibidir;

“Özet :

Dava, işçilik alacakları istemine ilişkindir. 5727 Sayılı Yasadaki düzenlemeler karşısında kapalı ortamda sigara içmenin cezası idari yaptırımdır. Sigara içmenin haklı fesih sayılabilmesi için sigara içilen yerin ve işçinin yaptığı iş açısından iş güvenliğini tehlikeye düşürecek bir hal olması gerekir. Somut olayda işçinin sigara içtiği yer tuvalet olup burada sigara içmenin iş güvenliğini ne şekilde tehlikeye düşürdüğü açıklanmamıştır. İşverenin işin tehlikeye düşürüldüğü yönünde bir iddiası olmadığından davacının tuvalette sigara içmesi eylemi, haklı fesih sebebi oluşturmaz. Bu eylem olsa olsa geçerli fesih sebebi sayılabilir. Bu sebeple davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulü gerekirken reddi hatalıdır.

Dava : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, ikramiye alacağı, izin ücreti, yakacak ücreti, çocuk yardımı alacağıyla ücret alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.

Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Karar :

A-) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı, iş sözleşmesinin haksız feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatlarıyla maaş, İkramiye, yakacak ve çocuk yardımı, fazla mesai, hafta tatili ve yıllık izin ücreti alacaklarının ödenmesini istemiştir.

B-) Davalı Cevabının Özeti:

Davalı, davanın reddini istemiştir.

C-) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın reddine karar verilmiştir.

D-) Temyiz:

Karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.

E-) Gerekçe:

1-) Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle, kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2-) Davacı sözleşmesinin haksız feshedildiğini iddia etmiştir. Davalı ise davacının 12.8.2008 tarihinde yasak olduğu halde soyunma odasında sigara içtiğinin tespiti üzerine ihtar edilmesine rağmen, 14.7.2011 tarihinde tuvalette sigara içmesi sebebiyle haklı sebep le sözleşmenin feshedildiğini savunmuştur. Mahkemece 5727 Sayılı Yasaya da dayanılarak sözleşmenin haklı sebeple feshedildiği kabul edilmiştir.

5727 Sayılı Yasadaki düzenlemeler karşısında kapalı ortamda sigara içmenin cezası idari yaptırımdır. Sigara içmenin haklı fesih sayılabilmesi için sigara içilen yerin ve işçinin yaptığı iş açısından iş güvenliğini tehlikeye düşürecek bir hal olması gerekir.

Somut olayda işçinin 14.7.2011 tarihinde sigara içtiği yer tuvalet olup burada sigara içmenin iş güvenliğini ne şekilde tehlikeye düşürdüğü açıklanmamıştır. İşverenin işin tehlikeye düşürüldüğü yönünde bir iddiası olmadığından davacının tuvalette sigara içmesi eylemi, haklı fesih sebebi oluşturmaz. Bu eylem olsa olsa geçerli fesih sebebi sayılabilir. Bu sebeple davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin kabulü gerekirken reddi hatalıdır.

Sonuç: Temyiz olunan kararın, yukarda yazılı sebepten dolayı bozulmasına, peşin alınan temyiz harcının istenmesi halinde ilgiliye iadesine, 18.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”